หลักการและเหตุผล
การแก้ปัญหาเป็นทีมอย่างมีประสิทธิภาพ (Effective Team-Based Problem Solving) เป็นทักษะสำคัญที่ช่วยให้องค์กรสามารถรับมือกับความท้าทายที่ซับซ้อนและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วได้ ทีมที่มีการทำงานร่วมกันอย่างเป็นระบบและมีแนวทางแก้ปัญหาที่เป็นขั้นตอน จะสามารถตัดสินใจได้ดีขึ้น ลดข้อผิดพลาด และสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ ๆ ที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน อย่างไรก็ตาม ปัญหาสำคัญที่พบในหลายองค์กรคือ
- การสื่อสารที่ไม่ชัดเจนภายในทีม
- การขาดกระบวนการวิเคราะห์ปัญหาอย่างเป็นระบบ
- การตัดสินใจที่ขาดข้อมูลและการวิเคราะห์ที่รอบคอบ
- การทำงานเป็นกลุ่มที่ไม่มีประสิทธิภาพ ส่งผลให้เกิดความขัดแย้งและการแก้ปัญหาที่ล่าช้า
หลักสูตรนี้ จึงได้รับการออกแบบมาเพื่อให้ผู้เข้าร่วมสามารถพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาเป็นทีม โดยใช้เครื่องมือและเทคนิคที่มีประสิทธิภาพ เพื่อช่วยให้ทีมสามารถร่วมมือกันในการระบุ วิเคราะห์ และแก้ไขปัญหาได้อย่างเป็นระบบและยั่งยืน
วัตถุประสงค์
- เข้าใจหลักการและกระบวนการแก้ปัญหาเป็นทีมอย่างเป็นระบบและมีประสิทธิภาพ
- พัฒนาทักษะการวิเคราะห์ปัญหาและการตัดสินใจ โดยใช้เครื่องมือที่เหมาะสม
- เสริมสร้างการทำงานเป็นทีมและการสื่อสาร เพื่อให้เกิดความร่วมมือและลดความขัดแย้ง
- ฝึกการนำแนวทางแก้ปัญหาไปปฏิบัติจริงและติดตามผลเพื่อให้เกิดการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
เนื้อหาหลักสูตร
1. พื้นฐานของการแก้ปัญหาเป็นทีม
- ความหมายและความสำคัญของการแก้ปัญหาเป็นทีม
- องค์ประกอบของทีมที่มีประสิทธิภาพ
- ความแตกต่างระหว่างปัญหาทั่วไปและปัญหาที่ซับซ้อน
- คุณสมบัติของทีมที่สามารถแก้ปัญหาได้ดี
2. กระบวนการแก้ปัญหาเป็นทีมแบบเป็นระบบ
- ขั้นตอนของการแก้ปัญหา (Problem-Solving Cycle)
- วิธีการกำหนดปัญหาให้ชัดเจน (Problem Identification)
- การวิเคราะห์สาเหตุของปัญหา (Root Cause Analysis)
- การพัฒนาและคัดเลือกแนวทางแก้ไข (Solution Development & Selection)
- การนำแนวทางแก้ไขไปปฏิบัติ (Implementation & Monitoring)
- Workshop: กำหนดและวิเคราะห์ปัญหาจากสถานการณ์จำลอง
- ใช้เครื่องมือ 5 Whys, Fishbone Diagram, Pareto Analysis
3. เครื่องมือและเทคนิคสำหรับการแก้ปัญหาเป็นทีม
- การใช้ Brainstorming อย่างมีประสิทธิภาพ
- เทคนิค SCAMPER สำหรับการสร้างสรรค์แนวทางแก้ปัญหา
- เครื่องมือ Decision Matrix และ Cost-Benefit Analysis
- การใช้ Lean & Six Sigma ในการแก้ปัญหาเชิงกระบวนการ
- การประยุกต์ใช้ Design Thinking เพื่อแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์
- Workshop: Brainstorming และ SCAMPER
- ฝึกการตัดสินใจโดยใช้ Decision Matrix
4. การทำงานเป็นทีมและการสื่อสารเพื่อการแก้ปัญหา
- หลักการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ (Active Listening & Clear Communication)
- เทคนิคการสร้างความไว้วางใจและความร่วมมือในทีม
- การจัดการความขัดแย้งในการแก้ปัญหา
- การบริหารบทบาทในทีมโดยใช้ RACI Matrix
- Role-Playing การแก้ไขความขัดแย้ง
- กรณีศึกษาการทำงานเป็นทีมแบบ Agile & Scrum
5. การนำแนวทางแก้ไขไปปฏิบัติและการติดตามผล
- วิธีการวางแผนการนำแนวทางแก้ไขไปใช้ (Action Planning)
- การทดลองและปรับปรุงแนวทางแก้ไข (Pilot Testing & Refinement)
- การใช้ PDCA Cycle และ OKRs เพื่อวัดผลลัพธ์
- การบูรณาการแนวทางแก้ปัญหาเข้ากับระบบงาน
- Workshop: วางแผนการดำเนินการจริงจากเคสธุรกิจ
- ประเมินและเสนอแนวทางปรับปรุง
