หลักการและเหตุผล
องค์การจะประสบความสำเร็จและเติบโตได้อย่างยั่งยืน จะต้องให้ความสำคัญกับเรื่อง “คุณภาพ” ในสินค้าและบริการ ต้องมีกลยุทธ์หรือวิธีการในการพัฒนาบุคลากร มีขั้นตอนในการแก้ไขปัญหา การปรับปรุงคุณภาพสินค้าและบริการอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้บุคลการต้องเข้าใจ “แนวคิดและหลักการควบคุมคุณภาพ” (Quality Control Principle) และที่สำคัญต้องมีจิตสำนึกการเพิ่มผลผลิตและการปรับปรุงคุณภาพ ผ่านการเรียนรู้ด้วยการยกระดับจิตสำนึกความเป็นเจ้าของ (Ownership Quotient) เพื่อนำไปสู่การลดต้นทุนภายในกระบวนการของผลิตภัณฑ์
ศาสตร์ทางด้านวิศวกรรมอุตสาหการ (Industrial Engineering) สามารถนำมาใช้ได้ผลทั้งในส่วนของการปรับปรุงคุณภาพ, การปรับปรุงงาน และการเพิ่มผลผลิตให้กับองค์การ หนึ่งในความรู้ทางด้านวิศวกรรมอุตสาหการคือ 7 เครื่องมือควบคุมคุณภาพ (7 QC Tools) อันเป็นเครื่องมือที่มีความสำคัญมากต่อการปรับปรุงคุณภาพภายในกระบวนการ ผลิตภาพตลอดกระบวนการผลิต (Productivity) สามารถเพิ่มขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม “ถ้าบุคลากรเข้าใจวัตถุประสงค์การใช้งานของแต่ละเครื่องมือ” และสามารถเชื่อมโยงการใช้เครื่องมือต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสมกับ “ปัญหาคุณภาพ” ภายในกระบวนการผลิต
เครื่องมือควบคุมคุณภาพ (7 QC Tools) สำหรับการแก้ไขปัญหาและปรับปรุงคุณภาพมีดังต่อไปนี้
- แผ่นตรวจสอบ (Check Sheet)
- แผนภูมิกราฟ (Graph)
- แผนผังพาเรโต (Pareto Diagram)
- แผนภูมิควบคุม (Control Chart)
- แผนผังการกระจาย (Scatter Diagram)
- แผนภาพฮิสโตรแกรม (Histogram)
- แผนผังสาเหตุและผล (Cause & Effect Diagram)
เครื่องมือควบคุมคุณภาพ 7 ชนิดให้วิธีคิด และแนวทางการแก้ไขปัญหาและปรับปรุงคุณภาพได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยสามารถประยุกต์ใช้ร่วมกับการแก้ปัญหาแบบคิวซีสตอรี่ (QC Story) ที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับวงจรการปรับปรุงคุณภาพ PDCA (Deming Cycle) ได้อย่างลงตัว
วัตถุประสงค์
- เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจความหมายและตระหนักถึงคำว่า “คุณภาพ” ในมิติต่าง ๆ และหลักการของการควบคุมคุณภาพ (Quality Control Principle)
- เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจวัตถุประสงค์และวิธีการใช้เครื่องมือควบคุมคุณภาพ 7 ชนิด (7 QC Tools) โดยการเรียนรู้และประยุกต์ใช้จากโจทย์ตัวอย่าง
- เพื่อให้ผู้เรียนสามารถเชื่อมโยงเครื่องมือควบคุมคุณภาพและนำไปใช้ได้อย่างเหมาะสมกับ “ปัญหาคุณภาพ” ภายในกระบวนการ โดยการเรียนรู้และประยุกต์ใช้จากโจทย์ตัวอย่าง
เนื้อหาหลักสูตร
Module 1 – พื้นฐานของการปรับปรุงคุณภาพและเพิ่มผลผลิต
- กิจกรรมปรับคลื่นความถี่สมองก่อนการเรียนรู้
- แนวคิดในการทำกำไรของธุรกิจสมัยใหม่
- กรณีศึกษา: ความตระหนักในการปรับปรุงคุณภาพ
- จิตสำนึกความเป็นเจ้าของกับการปรับปรุงคุณภาพ
Module 2 – ความหมายและแนวความคิดของคุณภาพ
- ความหมายของคุณภาพและคุณภาพตามมิติต่าง ๆ
- ความหมายของการควบคุมคุณภาพ
- แนวความคิดของการควบคุมคุณภาพ
- หลักการของการควบคุมคุณภาพ
- ความหมายและประเภทของปัญหา (Sporadic & Chronic Problem)
Module 2 – เครื่องมือควบคุมคุณภาพ 7 ชนิด (วัตถุประสงค์และการประยุกต์ใช้เครื่องมือ)
- แผ่นตรวจสอบ (Check Sheet – 1/7)
- แผนภูมิกราฟ (Graph – 2/7)
- แผนผังพาเรโต (Pareto Diagram – 3/7)
- Activity I: การประยุกต์ใช้แผนผังพาเรโต
- แผนผังสาเหตุและผล (Cause & Effect Diagram – 4/7)
- ข้อกำหนด 10 ประการของการวิเคราะห์รากสาเหตุ
- ประเภทของแผนผังสาเหตุและผล
- การวิเคราะห์การกระจาย (Dispersion Analysis)
- การจำแนกตามกระบวนการผลิต (Process Classification)
- การจำแนกตามกระบวนการผลิต (Process Classification)
- Activity II: การประยุกต์ใช้ร่วมกันของ 4 เครื่องมือ
- แผนผังการกระจาย (Scatter Diagram – 5/7)
- ตัวอย่าง: การใช้งานของแผนผังการกระจาย
- แผนภาพฮิสโตรแกรม (Histogram – 6/7)
- แผนภูมิควบคุม (Control Chart – 7/7)
- ประเภทของแผนภูมิควบคุม
- ตัวอย่าง: การใช้งานของแผนภูมิควบคุม
