หลักการและเหตุผล
ในบทบาทของหัวหน้างาน การแก้ปัญหาและการตัดสินใจเป็นทักษะที่สำคัญและส่งผลโดยตรงต่อประสิทธิภาพของทีมและองค์กร หัวหน้างานต้องเผชิญกับปัญหาที่หลากหลาย ตั้งแต่ปัญหาการดำเนินงาน ปัญหาทรัพยากรบุคคล ไปจนถึงปัญหาเชิงกลยุทธ์ ความสามารถในการวิเคราะห์ปัญหา ค้นหาสาเหตุที่แท้จริง และเลือกวิธีแก้ไขที่เหมาะสม จะช่วยให้ทีมสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดข้อผิดพลาด และสร้างความก้าวหน้าให้กับองค์กร
นอกจากนี้ การตัดสินใจอย่างมีหลักการ ชัดเจน และรอบคอบเป็นสิ่งที่ช่วยให้หัวหน้างานสามารถจัดการความเสี่ยงและสร้างผลลัพธ์ที่ดีที่สุดได้ การนำเทคนิคการคิดเชิงวิเคราะห์ (Analytical Thinking) และการคิดเชิงวิพากษ์ (Critical Thinking) มาใช้ จะช่วยให้หัวหน้างานสามารถตัดสินใจได้แม้อยู่ภายใต้แรงกดดันและข้อจำกัดของเวลาและทรัพยากร
หลักสูตรนี้ถูกออกแบบมาเพื่อช่วยให้หัวหน้างานพัฒนาทักษะในการแก้ปัญหาและตัดสินใจอย่างมีประสิทธิภาพ ผ่านการเรียนรู้แนวคิด กระบวนการ และเครื่องมือที่สามารถนำไปใช้จริงในสถานการณ์การทำงาน
วัตถุประสงค์
- เสริมสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับบทบาทของหัวหน้างานในการแก้ปัญหาและตัดสินใจ
- พัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์และการคิดเชิงวิพากษ์ เพื่อระบุและแก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบ
- ฝึกใช้เครื่องมือและเทคนิคการแก้ปัญหาและตัดสินใจอย่างมีประสิทธิภาพ
- เพิ่มความสามารถในการบริหารความเสี่ยงและการตัดสินใจภายใต้แรงกดดัน
- พัฒนาทักษะการสื่อสารและการนำเสนอแนวทางแก้ปัญหาแก่ทีมและผู้บริหาร
- เรียนรู้แนวทางการติดตามผลและปรับปรุงกระบวนการแก้ปัญหาเพื่อความต่อเนื่องและยั่งยืน
เนื้อหาหลักสูตร
1. บทบาทของหัวหน้างานในการแก้ปัญหาและตัดสินใจ
- ความสำคัญของการแก้ปัญหาและตัดสินใจในบทบาทของหัวหน้างาน
- ความแตกต่างระหว่างการแก้ปัญหาเชิงกลยุทธ์และการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า
- กระบวนการคิดเชิงวิเคราะห์และเชิงวิพากษ์
- Workshop: วิเคราะห์บทบาทของตนเองผ่านสถานการณ์จำลอง
- Case Study: ตัวอย่างการตัดสินใจที่มีผลกระทบต่อองค์กร
2. การวิเคราะห์ปัญหาและค้นหาสาเหตุที่แท้จริง
- การระบุและวิเคราะห์ประเภทของปัญหา (Reactive vs. Proactive Problems)
- กระบวนการแก้ปัญหา 6 ขั้นตอน (6-Step Problem Solving Process)
- ระบุปัญหา (Identify the Problem)
- ใช้เทคนิค 5W1H
- ฝึกวิเคราะห์ “Pain Point” ในงาน
- วิเคราะห์สาเหตุของปัญหา (Analyze the Root Cause)
- เครื่องมือ: Fishbone Diagram, 5 Whys, Pareto Analysis
- สร้างแนวทางแก้ไข (Generate Solutions)
- เทคนิค Brainstorming และ SCAMPER
- เลือกแนวทางที่ดีที่สุด (Select the Best Solution)
- วิเคราะห์ด้วย SWOT Analysis, Decision Matrix
- ดำเนินการแก้ปัญหา (Implement the Solution)
- วางแผน PDCA (Plan-Do-Check-Act)
- ติดตามผลและปรับปรุง (Monitor & Improve)
- วิธีการประเมินผลและปรับแก้ปัญหา
- ระบุปัญหา (Identify the Problem)
- กิจกรรม: Workgroup Case Study – ฝึกใช้เครื่องมือแก้ปัญหากับสถานการณ์จำลอง
3. เทคนิคการตัดสินใจอย่างมีประสิทธิภาพ
- หลักการตัดสินใจ (Decision Making)
- ประเภทของการตัดสินใจ (Routine vs. Non-Routine)
- ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจ (ข้อมูล, เวลา, ทรัพยากร, ความเสี่ยง)
- ความแตกต่างระหว่าง Rational Decision Making และ Intuitive Decision Making
- กระบวนการตัดสินใจ 7 ขั้นตอน (7-Step Decision-Making Process)
- กำหนดปัญหาและเป้าหมาย (Define the Problem & Goal)
- รวบรวมข้อมูล (Gather Information)
- สร้างทางเลือก (Generate Alternatives)
- วิเคราะห์ทางเลือก (Evaluate Options)
- เลือกทางเลือกที่ดีที่สุด (Make the Decision)
- นำไปปฏิบัติ (Implement the Decision)
- ติดตามผลและปรับปรุง (Monitor & Adjust)
- เครื่องมือช่วยตัดสินใจ
- Decision Tree (ต้นไม้การตัดสินใจ)
- Cost-Benefit Analysis (วิเคราะห์ต้นทุน-ผลประโยชน์)
- Risk Assessment Matrix (วิเคราะห์ความเสี่ยง)
- กิจกรรม: การตัดสินใจในสถานการณ์จำลอง (Scenario-Based Decision Making)
- Workshop กรณีศึกษาการตัดสินใจในชีวิตจริงระบุปัญหา (Identify the Problem)
4. การนำการตัดสินใจไปสู่การปฏิบัติและการติดตามผล
- การวางแผนและดำเนินการตามการตัดสินใจ
- PDCA (Plan-Do-Check-Act) เพื่อการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
- วิธีการติดตามผลลัพธ์และปรับปรุงแนวทางการตัดสินใจ
- Workshop: วางแผนการดำเนินงานตามการตัดสินใจ
- การวิเคราะห์ Feedback และการปรับปรุงกระบวนการ